Tuesday 1 March 2011

OBA lezing - record getal uit de oudheid

Afgelopen zaterdag presentatie gegeven van het grootste getal uit de klassieke oudheid in de Openbare Bibliotheek Amsterdam. In dichtvorm op het Open Poëzie Podium:
OBA Open_Podium
Enthousiast ontvangen, het duizelde het publiek echt en er kwamen achteraf mensen op me af met vragen. De webpagina daarover is nu hopelijk klaar:
bigPsi - A new ancient world record number

In het gedicht komen de termen "dromenland, landen, dromen" in de plaats van Boeddha landen. Dat rijmt beter dacht ik, maar de pas voor zijn inspanningen in de poëzie geridderde Jos van Hest vond dat geen aanwinst voor de vertaling. Terecht natuurlijk.

Ik kwam er pas eigenlijk achter dat de bodhisattva die het record getal 10^^(10^(5*2^120)) belichaamt Samantabhadra is. Daarom hierboven een plaatje van Samantabhadra, die in de Flower Ornament Scripture "Universally Good" wordt genoemd (in het gedicht "Volledige Deugd").

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
uit de Bloemjuweel Soetra, hoofdstuk 30, de eerste verzen:

Vol van talloze onzegbaarheden is elk onzegbaar wezen,
Nog niet in onzegbare eonen kan het zich volledig tonen.
Brengt men de talloze droomlanden terug tot atomen,
Dan zullen uit één en elk atoom talloze landen komen.

In een oogwenk van droomland herleid tot onzegbare atomen,
Van moment tot moment herhaald gedurende talloze eonen;
Is er iemand die kan zeggen hoeveel dromen of atomen?

Tel dan de eonen met ditzelfde aantal atomen
En opnieuw, opnieuw voor onzegbare Aeonen;
Is er niemand die weet hoeveel eonen of atomen?

Volledige Deugd geprezen voor zoveel eonen
Bleef onuitputtelijk en onverminderd belonen!

Zij dansen op de tip van een fijne haar,
Zij draven door alle punten in het heelal:
Onzegbare Volkomen Deugden
En hun onmetelijke onuitsprekelijke dromen...


Zie voor de Engelse vertaling van Thomas Cleary (die de serie naar het record getal een factor 100000 (lakh) te hoog begint):
Flower Ornament Scripture - ch.30, p.891-892
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Onderweg naar de OBA de Lalitavistara Sutra gekocht bij Kailash:
Het grootste getal daarin bleek toch weer anders dan als gemeenzaam wordt aangenomen. Eigen definitie van dit getal meteen herschreven:
1084704956160000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000.
bigPsi - A small history of large numbers - Indian decimal expansions

Nu een aantal van die "amateur" getalsystemen uit de oudheid in het boek komen - die van Archimedes uit zijn Zandrekenaar en twee Boeddhistische, heb ik besloten zelf een uitbreiding van die van de Googols te maken, die het best overeen komt (volgens mij) met de oorspronkelijike, vrij ludieke intentie van Edward Kasner.
De Googol en de Googolplex worden zo het nulde en eerste getal van het nieuwe Googolmultiplex systeem. Vandaag geplaatst op:
bigPsi - Elementary powers - Googol world

De enige Soetra die ik voor het grote getallenverhaal eigenlijk nog moet bestuderen is de Anuyoga Dwara Soetra van de Jains, maar ik heb geen idee hoe ik aan de (liefst Engelse) tekst ervan kan komen.

No comments:

Post a Comment